Kazakistan’da Nazarbayev’in vakfına ait bankanın devrinin iptali için dava açıldı

Kazakistan’da savcılar, ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in kar amacı gütmeyen vakfına ait yerel bir bankanın mülkiyetinin yabancı bir şirkete devrinin iptali için dava açtı.

Bu yasal girişim Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in Nazarbayev’e “Elbaşı” (halkın lideri) statüsünün yanı sıra şahsına ve ailesine özel imtiyazlar tanıyan kanunun yürürlükten kaldırılmasını onaylayan yasayı imzalamasının hemen ardından geldi.

2019'da istifa edene kadar otuz yıl boyunca ülkeyi yöneten Nazarbayev'in kurduğu vakıf, eski Sovyet Cumhuriyetinin altıncı en büyük borç veren bankası olan Juan Bank'ın (TSBN.KZ) sahibiydi.

Başsavcılıktan yapılan açıklamada, bankanın sahibi olan vakfın, 2020 yılında buradaki hisselerini "kamu yararını tehlikeye atacak şekilde" bir İngiliz şirketi olan Jusan Technologies'e devrettiği bildirildi.

Vakıf içinden bazı yetkililerin bu ay suç duyurusunda bulunduğu ve kendilerinden davayı incelemelerini istediği belirtilen savcılık açıklamasında, bu kişilerin mülkiyet devrinin çok sayıda kuruluşun yasa dışı eylemleri sonucunda gerçekleştiği ihbarında bulunduğu aktarıldı.

İngiliz şirketi Kazakistan'a karşı dava açtı

Bu İngiliz şirketinin bağlı olduğu Nevada merkezli Jysan Grubu ise yaptığı ayrı bir açıklamada, Nevada'daki bir federal bölge mahkemesinde Kazak hükümeti aleyhine Jusan Technologies şirketine yönelik "korku ve sindirme kampanyası yürütmek" suçlamasıyla karşı dava açtığını duyurdu.

Açılan davada, Kazakistan hükümeti, grubun 1,5 milyar dolardan fazla değere sahip şirketini ele geçirmeye çalışmakla suçlandı.

Jusan Grubu Sözcüsü, Nazarbayev ve kızı Dariga Nazarbayev’in şirketleriyle hiç bir ilişkisinin olmadığını iddia etti.

Kazakistan’da bir üniversitesi ve okullara ağını yöneten vakfın yönetiminde şu ana kadar bir açıklama gelmedi.

• Kazakistan: 'Süper başkan' Nazarbayev'in ve ailesinin ayrıcalıkları iptal edildi

Kazakistan’da son kabul edilen “Cumhurbaşkanı Hakkındaki Kanun" çerçevesinde Nazarbayev’in dokunulmazlığı devam ederken, ailesinin mülk ile banka hesaplarının gizli tutulması ve sorguya çekilmeme gibi dokunulmazlıkları kaldırıldı.

Kazakistan'da yeni dönemde neler oluyor?

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Ocak 2022'de meydana gelen kitlesel olayların ardından “Yeni Kazakistan” adıyla yeni bir dönemin başladığını duyurmuş, ülkeyi 28 yıl yönettikten sonra 19 Mart 2019’da istifa eden Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev döneminin de sona erdiği bir süreç yaşanmıştı.

Önce Nazarbayev’in, Güvenlik Konseyi ve Halk Asamblesi gibi kurumlara ömür boyu başkanlık yapma hakları kaldırılmış, ardından 5 Haziran 2022’de gerçekleştirilen referandumla “Elbaşı” unvanı anayasadan çıkarılmıştı.

Eylül 2022'de Tokayev, her yıl 1 Aralık’ta kutlanan "Birinci Cumhurbaşkanı Günü"nün devlet bayramları listesinden çıkarılmasını öngören yasa tasarısını onaylamış ve başkent “Nur-Sultan”ın adı yeniden “Astana” olarak değiştirilmişti.