Geçen hafta uluslararası ajanslara düşen bir arkeoloji haberi, Londra'daki British Museum'dan çalınan ve değeri yaklaşık 50 bin pound olan mücevher, yarı değerli taş ve cam eserlerin eBay'de 40 pound gibi komik fiyatlara satıldığını ortaya çıkardı. Bu haberde, 1840'ta Londra'ya kaçırılan ve bir süredir restorasyonu devam eden Nereidler Anıtı'nın fotoğrafı da kullanıldı.
SULTAN1966 İSMİ ŞÜPHELENDİRDİ
Açıklamada görevden alındığı söylenen kişi, British Museum’da yaklaşık 30 yıl görev yapan ve en son Yunan-Roma bölümü baş küratörü olan Peter Higgs. İddiaya göre geçen yıl işten ayrılan Higgs müzeden özellikle küçük boyutlu eserleri peyderpey çıkarmış. 2016’da da bu konu hakkında bir soruşturma geçirmiş ama tutuklanmamış. Bu sefer hedefte onun yer almasının nedeni ise eserleri eBay’de satışa sunan "sultan1966" isminin Higgs’in geçmişte Twitter olarak bilinen sosyal medya platformu X'te kullanıcı adı olması.
Tabii ki, bu hırsızlık olayında Türkiye'den ve özellikle restorasyonu daha yeni biten bu anıttan kaçırılan parçaların olup olmadığı sorusu akıllara geldi. British Museum'dan yapılan resmi açıklamada, çalınan eserlerin birçoğunun müzenin koleksiyonlarından birine ait depo dairesinde saklanan küçük parçalar olduğu belirtildi ve bu eserlerin genellikle akademik ve araştırma amaçlı olarak tutulduğu vurgulandı.
Ancak bu olayın boyutu oldukça büyüktü. Çünkü bu müze, yıllardır dünyanın dört bir yanından eserleri topluyor ve bazılarını çalıntı olduğunu bile bile bünyesine katıyor. Bu da, "Biz bu eserleri koruyoruz" argümanının sorgulanmasına neden oluyor.
ANKARA'DAN UYARI
Gazete Oksijen'den Pınar Çelik'in haberine göre, bu olayın ardından Türkiye'nin Kültür Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla resmi bir mektup gönderdi. Bu mektupta, müzedeki Anadolu eserlerinin durumu hakkında bilgi talep edilirken, bu eserlerin Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne iadesini talep etti. Ancak British Museum, iade taleplerini uzun yıllardır reddediyor ve bu eserlerin büyük bir kısmını sergilemiyor.
British Museum'un bu olayın ardından yeni bir politika benimsemesi ve çalıntı eserlerin iadesi konusunda daha işbirliği yapıcı olması gerekebilir. Bu, müze ve kültürel miras dünyası için önemli bir adım olabilir ve köken ülkelerin tarihlerine ait eserlere yeniden sahip olmalarına yardımcı olabilir. Ancak bu sürecin karmaşıklığı ve hukuki boyutları göz önüne alındığında, bu iadelerin gerçekleşmesi zaman alabilir. (karar)
