BirGün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre; AKP’nin kişiye özel uygulamalarından birinin daha faturası belli oldu. Sürpriz bir şekilde yönetmelikle özelleştirilerek şirketlere devredilen kılavuzluk ve römorkörlük hizmetlerini ihalesiz alan şirketlerin bir yılda 1,7 milyar TL gelir elde ettiği ortaya çıktı.
Kılavuzluk ve Römorkörlük Hizmetleri Yönetmeliği’nde, 2018 yılında Boğazlar’daki kılavuz ve römorkörlük hizmetlerinin kamu eliyle yürütülmesi ve bu yetkinin özel kuruluşlara devredilememesine ilişkin hükmü değiştirildi. “Adrese teslim bir düzenleme” yapıldığı, ülke güvenliği açısından stratejik öneme sahip olan bu işin özel sektöre bırakılamayacağına ilişkin tepkiler üzerinde 2019 yılında yeni düzenlemelere de gidildi. Ancak sonuçta Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bu hizmet özelleştirildi.
Denizcilik sektöründe daha önce faaliyeti bulunmayan ve sahibi Rizeli olan bir şirket için bu değişikliğin yapıldığı iddiaları sürerken devlet, bu hizmetten çekildi. Hatta bu süreçte bakanlıkta yaşanan bazı görev değişiklikleri de bu özelleştirme işi ile ilişkilendirildi.
Kamuoyunun bundan sonra dikkatinden uzaklaşan bu gelişmenin, Sayıştay denetçilerinin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda yaptığı denetimle yeni bir boyutu ortaya çıktı.
Raporda, Türkiye’nin deniz yetki alanlarında faaliyet gösteren kıyı yapılarına yanaşacak ve ayrılacak gemilere kılavuzluk ve römorkörlük hizmetlerini verecek özel sektör kuruluşlarının seçiminin ihale yapılmaksızın doğrudan Denizcilik Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan komisyon eliyle yapıldığı tespiti yer aldı.
Kamu kurumunun imtiyaz sözleşmeleri yaparken karşı tarafı seçme özgürlüğünün olmadığı, ihale prosedürünün uygulanması gerektiği vurgusunun yapıldığı raporda, şunlar kaydedildi:
“Bakanlık tarafından yapılan bahse konu yetkilendirmelerde yetki devri yapılan özel sektör kuruluşunun seçiminin konuya ilişkin başkaca özel bir yasal düzenleme olmadıkça 2886 sayılı Kanun'daki ihale usullerinden biri kullanılarak yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.
Bakanlık tarafından kılavuzluk ve römorkörlük hizmetlerinde yapılan yetkilendirme işlemlerinin, belirli hizmet bölgelerinde söz konusu hizmeti verebilecek çok sayıda lisans sahibi kuruluş arasından kısıtlı sayıda özel sektör kuruluşuna uzun sürelerle yetki devrini içeriyor olması ve bahse konu yetki devirleri neticesinde yetkilendirme yapılan özel sektör kuruluşlarının önemli bir ticari gelir elde ediyor olmaları dikkate alındığında özel sektör kuruluşlarının seçiminin açık ve rekabetçi bir ihale usulü kullanılarak yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.”
Raporda, bakanlık döner sermaye işletmesinden edinilen bilgiye göre, özel şirketlerin bu işten sadece 2021 yılında 1 milyar 765 milyon TL gelir elde ettiklerinin de altı çizildi.
HESAPLAR TUTARSIZ
Bakanlık Döner Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığı denetim raporunda da bu şirketlerden alınan kamu paylarının muhasebeleştirilmesi işlemlerinin sorunlu olduğu, tahsilatın etkin bir şekilde takip edilmediği de bildirildi.
2021 yılı içerisinde banka hesaplarına kılavuzluk ve römorkörlük hizmeti verenlerce yatırılan ve muhasebe kayıtlarına da yansıyan toplam 498 milyon 772 bin TL olmasına karşılık Döner Sermaye İşletmesi’nce Liman Başkanlıkları tarafından gönderilen banka dekontları üzerinden yapılan hesaplamalarda ilgili tutarın 517 milyon 977 bin TL olarak yer aldığı belirtildi.
Kaynak: www.krttv.com.tr
