Ayçieçk yağına son dönemde büyük zam geleceği söylentisi üzerine BİM, ŞOK, A101, Tarım Kredi Kooperatifi Marketleri raflarında satılan ayçiçek yağı fiyatlarında artış meydana geldi. 1 litre ayçiçek yağı 21,90, 2 litre ayçiçek yağı 38,90 lira fiyat etiketiyle satılmaya başlandı. 5 litre ayçiçek yağı ise markasına göre, 100 lira ile 125 lira arasında değişiyor. Uzmanlar ise sağlıklı ir yaşm ve güçlü bağışıklık için günlük düzenli olarak zeytinyağı ve ayçiçek yağını alınması gerektiğine işaret ediyor. Ayçiçek yağı nedir özellikleri nelerdir? Ayçiçeği yağı, yağ oranı %40 ile %45 arasında değişkenlik gösteren ayçiçek bitkisinden elde edilen bitkisel kaynaklı bir yağdır. Bu bitkinin tohumlarından elde edilir. Ülkemizde ve dünyada önemli bir yere sahip olan ayçiçeği yağı, genellikle yemeklik olarak tercih edilmektedir. Sıvı halde ve margarinin ham maddesi olarak mutfaklarda yer almaktadır. Açık sarı renklerinde, rafine edilmiş bir yağ türüdür. Ayçiçeği bitkisinden elde edilen yemeklik yağlar sağlık açısından daha faydalı olduğu için, bu yağa olan talep de oldukça fazladır. Ayçiçeği bitkisinin sap kısımları da kırsal kesimlerde ve fabrikalarda yakacak olarak kullanılmaktadır. Ayçiçekleri tohumundan sapına kadar kullanışlı bir bitkidir. Kozmetik ürünlerinin bir kısmında da tercih edildiği için, ayçiçeği yağının kullanım alanı epey geniştir diyebiliriz. Ayçiçeği bitkisi Marmara ve Trakya Bölgesi’ndeki iklime epey uyum sağlamıştır. Bu bölgelerde verim de yüksek olduğu için, ayçiçeği yağı fabrikaları ve yağlık ayçiçeği üretimi fazladır. Son yıllarda dünyada ayçiçeği üretimi, 50 milyon tona yaklaştı. Türkiye ise ayçiçeği yağı üretimi yapan ilk 10 ülke arasında yer alıyor. Rusya, Ukrayna ve Arjantin ayçiçeği yağı üreten ülkeleri arasında oldukça dikkat çeker. Bu ülkeler dünya üretiminde %53’lük bir paya sahiptir. Bitkinin tohumları presleme ve özütleme işlemlerinden geçerek rafine işleminden sonra, yağ halini alır. Tohumlar işlemlerden önce yıkanır ve tozlardan arındırılır. Daha sonra ham yağ içinde yer alan serbest yağ asitleri arındırılır. Vakumlama yöntemi ile beyazlatma işlemi gerçekleşir. Buhar işlemi ile de bitki kokusu çıkarılır lezzet ve yağ kokusu elde edilir. Yağlar süzülme işleminden geçerek daha berrak bir hal alır. Bu işlemlerden geçen yağlar teneke kutularda bekletilir. Bekleyen ayçiçeği yağları piyasada satılmak için çeşitli noktalara gönderilir. Gıda sektöründe çok amaçlı kullanılan ayçiçeği yağı fiyatları firmalar arasında değişkenlik gösterebilir. 1 litrelik ayçiçeği yağının fiyatı 1 Aralık Çarşamba 2021 tarihi itibarıyla 21 TL’den başlayarak 150 TL’ye kadar çıkabiliyor. Yıllar arasındaki fiyat farkları, her yıl değişen iklim koşulları ve kuraklık olmaktadır. Değişen mevsim şartları üretim miktarını ve fiyatını etkilemektedir. Ayçiçeği Yağı Kalori ve Besin Değeri Ayçiçeği yağı besin değeri yüksek bir yağdır. %15 doymuş ve %85 doymamış yağ içermektedir. Yüksek protein barındırır. Yağ üretiminden artan kısımlar küspe olarak kullanılır. E vitamini açısından da oldukça değerlidir. Besin kaynaklı kolesterol içermez. Ayrıca Omega-3 ve Omega-6 yağ asitlerini de içermektedir. Yaklaşık 1 gram ayçiçeği yağı kalori miktarı 9 kcal olarak bilinmektedir. Ayçiçeği Yağı Faydaları Nelerdir? Ayçiçeği yağı yemeklerde kuyruk yağı ve hayvansal yağlar yerine kullanıldığı için kötü kolesterolü de düşürmektedir. A, D, E, K vitaminlerini içerir. Bu vitaminler de her insanın alması gereken vitaminlerdir. Çoklu doymamış yağ asitleri içerdiğinden, beyin gelişimi için olumlu etkilere sahiptir. Tansiyonu, kan dolaşımını ve kolesterolü düzenleyen sağlıklı bir yağ tercihidir. Aynı zamanda astım hastalarını rahatlatan bir yağ türüdür. Astım krizlerinin etkisini en aza indirebilme özelliğine sahiptir. Diyabet hastalarında insülin ihtiyacını karşılaması da ayçiçeği yağı faydaları arasında yer alır. Hayvansal yağlara göre, metabolizmaya etkisi daha kuvvetlidir. Omega-3 içermesi sebebiyle vücutta enfeksiyon riskini ortadan kaldırır ve hücrelerin yenilenmesini sağlar. Hücre yenilediği için kozmetik ürünlerinde tercih edilmektedir. E vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirirken, kalp hastalıkları riskini de önler. Vücut için antioksidan kabul edilir. KIŞ AYLARINDA BESLENMEYE DİKKAT EDİN Kış aylarında sık yaşanılan hastalıklardan korunmak için güçlü bir bağışıklık sisteminin önemine vurgu yapan sağlık uzmnları, vitamin ve mineral takviyesinden, yeterli ve dengeli beslenme kriterlerine kadar birçok konuda önerilerde bulunuyor. Vücudumuzun savunma mekanizması olan bağışıklık sisteminin, enfeksiyona yol açabilecek virüs, bakteri, mantar, parazit gibi yabancı maddelere karşı vücudumuzu koruduğunu söyleyen uzmanlar, sağlıklı bir yaşam için güçlü bir bağışıklık sisteminin önemine dikkat çekiyor. Hangi vitamin ve mineral ne işe yarar? C vitamininin her gün yeterli miktarda alınmasının bağışıklık sisteminin güçlenmesinde önemli rol oynadığını ifade eden uzmanlar, C vitamini denilince akla ilk gelenin portakal olduğunu, her gün tüketilen bir portakal ile günlük C vitamini ihtiyacının karşılanabileceğini söyledi. Banu Özbingül Arslansoyu, günlük tüketilecek bir porsiyon kivi, mandalina ya da brokoli ile yine günlük ihtiyacın karşılanabileceğini belirtti. Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde önemli rol oynayan A vitaminin ise en çok balık, karaciğer, süt, yumurta sarısı, ıspanak, havuç gibi besinlerde bulunuyor. Bir küçük boy patates günlük A vitamini ihtiyacını karşılamak için yeterli. Uzmanlar, vitaminlere ilişkin, “Bu aylarda güneşin etkisinin de yetersiz olması nedeniyle D vitamini alımı azdır. D vitamini, bağışıklık sistemimizin güçlenmesinde büyük önem taşır. Eksikliğinde hastalıklara karşı direncimiz düşer. Somon, tuna, sardalya gibi yağlı balıklar, yumurta ve karaciğer D vitamini içeren besinlerdir. Fakat hiçbiri zengin kaynak değildir. Günlük beslenme ile D vitamini eksikliğini gidermek imkânsızdır. En önemli kaynak güneştir. Ancak güneşten az faydalanılabilen bu soğuk günlerde eksikliğine sık rastlanmaktadır. B vitamini de bağışıklık sistemini güçlendiren diğer vitaminlerdendir. Tahıl ürünlerinde, süt ve süt ürünlerinde, yeşil yapraklı sebzelerde, et ve balıkta bulunur. E vitamini yönünden zengin ceviz, fındık, badem, ayçiçek yağı ve zeytinyağının da her gün yeterli miktarlarda alınması gerekmektedir. Gün içerisinde ara öğünlerde tüketilecek ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumlar bağışıklık sistemine olumlu etki sağlamaktadır” açıklamasını yaptı. PİŞİRME YÖNTEMİNE DİKKAT Besinlere uygulanan hazırlama ve pişirme yöntemlerinin, besin değerinin artırılmasına ya da azalmasına neden olabileceğini ifade eden uzmanlar, besinlerin tüketim şekilleri ile ilgili şu önerilerde bulundu: “Sebze ve meyveleri çiğ tüketin. Kabukları yenilebilir olanları soymayın. Eğer soyulması gerekiyorsa mümkün olduğunca ince soyun. Birçok vitamin ve mineral, sebze ve meyvelerin özellikle dış yapraklarında, kabuklarında veya kabuğun hemen altındaki kısmında bulunur. Taze sebzeleri önce ayıklayın, akan bol su altında iyice yıkayın, sonra doğrayın ve az suda pişirin. Yeşil yapraklı sebzelerin su oranı diğer sebzelere göre daha yüksektir. Bu nedenle hiç su koymadan veya az su ile pişirin. Sebzeleri yıkarken uzun süre suda bekletmeyin. Sebzeleri pişirmeden hemen önce ve büyük parçalar halinde doğrayın. Sebzeleri dirilikleri korunacak şekilde kısa sürede pişirin. Pişirme suyu dökülürse ve uygun olmayan ısı koşullarında pişirilirse, C ve bazı B vitaminleri gibi besin öğeleri kolayca kayba uğrayacaktır. Sebze ve meyveleri pişirirken tencerenin kapağını kapalı tutun. Böylece pişme süresini kısaltacak ve besin öğesi kayıplarını en aza indireceksiniz.” GÜÇLÜ BAĞIŞIKLIK İÇİN KIŞ ÇAYI TARİFİ Yeşil çay, zencefil, bal, limon ve karabiberle hazırlanacak bitki çayı ile bağışıklığın güçlendirilmesine destek olunabilir. Siyah çayın doğada bozulmamış ve işlenmemiş hali yeşil çaydır. Bu nedenle yapısında çok fazla mineral bulunmaktadır. Çaya eklenecek bal ile hem çayın lezzeti hem de antioksidan etkisi arttırılabilir. Zencefil de bal gibi iyi bir antioksidandır. Toz yerine tazesini kullanmak daha fazla yarar sağlamaktadır. Hazırlanışı: Yarım litre kaynar suyun içerisine 1 yemek kaşığı yeşil çay, 1 fındık kadar zencefil, 2-3 iri tane karabiber ekleyip 4 dakika boyunca demlemeye bırakınız. İçerisine 1 tatlı kaşığı bal ve 2-3 damla limon ekleyip tüketiniz.